کوسه ها مهمترین آبزیان دریا

کوسه یا کوسه‌ماهی‌ها، گروه بزرگی از ماهی‌های غضروفی از زیرردهٔ نرم‌آبشش‌داران هستند. اقیانوس‌ها بیش از ۲۰ هزار گونه از ماهی‌ها را در خود جای داده‌اند که از این تعداد بیش از ۵۰۰ گونه، کوسه هستند. مدت‌ها پیش از به وجود آمدن دایناسورها، کوسه‌ها فرمانروای آب‌ها بودند. آن‌ها نخستین بار بیش از ۴۰۰ میلیون سال پیش شکل گرفتند و در ۱۰۰ میلیون سال اخیر به ندرت دستخوش تغییر و دگرگونی شده‌اند.

این شکارچیان بزرگ آبزی با خوردن موجودات ضعیف و زخمی، در بالای چرخهٔ غذایی دریایی قرار می‌گیرند. آن‌ها با این کار به حفظ تعادل در سیستم طبیعت کمک می‌کنند. از معروف‌ترین کوسه‌ها می‌توان به کوسهٔ بزرگ سفید، کوسهٔ ببری و کوسهٔ سرچکشی اشاره کرد.

کوسه‌ها دستگاه‌هایی هستند که برای شکار تنظیم شده‌اند. آن‌ها که متکی به حس شنوایی ویژه‌شان برای گرفتن شکار هستند، می‌توانند لرزش صدا را در فاصله‌ای بیش از ۳٬۰۰۰ پا تشخیص دهند. کوسه‌ها به ویژه به لرزش‌های با بسامد پایین که از سوی شکار پخش می‌شوند، حساسند. لرزش صدای بلندگوها که مانند صدای ماهی زخمی است، کوسه‌ها را به حالت دیوانگی و از خود بیخودشدگی می‌برد. هرچه که کوسه به شکار نزدیک‌تر می‌شود، حس بویایی‌اش بیشتر به کار می‌افتد. کوسه‌ها می‌توانند یک قطرهٔ خون را در ۲۵ گالن آب تشخیص دهند.
آب، درون سوراخ‌های بینی کوسه‌ها که در بخش زیرین حلزونی شکل قرار گرفته‌است جاری می‌شود. همچنین کوسه‌ها منافذی کوچک برای جذب سیگنال‌های الکتریکی، که در هنگام حرکت جانوران ایجاد می‌شود، دارند. این منفذها مانند یک حس اضافی می‌مانند که به کوسه‌ها در یافتن شکار یاری می‌رساند، حتی اگر این موجود در زیر شن‌ها پنهان شده باشد. همچنین دارای یک بخشی به نام آمپول لورنزینی نیز هستند که یک سیستم حسی بسیار قوی محسوب می‌شود که در بخش پشتی و زیرین پوزهٔ جانور قرار می‌گیرد.

حدودا تا الان بیش از 400 نوع کوسه وجود دارد که معمولا به 8 گروه جداگانه تقسیم می شوند. نام علمی آنها:

  • کوسه‌سانان ( کوسه ماهی ) (Lamniformes)
  • درنده‌کوسه‌سانان زمین یا کوسه زمینی (Carcharhiniformes)
  • کوسه فرشی یا کوسه‌نهنگ‌سانان (Orectolobiformes)
  • کوسه‌های شاخدار (Heterodontiformes)
  • کوسه فرشته (Squatiniformes)
  • کوسه اره (Pristiophoriformes)
  • این گروه شامل Dogfish، Rough Sharks و کوسه خاربته‌ای (Squaliformes)
  • گروهی از کوسه های بسیار ابتدایی و نادر مانند کوسه چین‌دار یا کوسه لبه‌دار (Hexanchiformes)

نوید شیخی